Filiates
Ovo je najveća od Opština Pokrajine Thesprotia sa sedištem u Filiates. Između reke Kalama, brda Murgana i grčko – albanske granice širi se oblast Filiates sa centrom oblasti gradom Filiates. U gradu, posetilac može da vidi i da se divi magičnoj građevinskoj strukturi koja karakteriše ovaj grad kao i posebnoj arhitekturi svojstvenoj ovom mestu.
Lokalne Mesne Zajednice od kojih se danas sastoji Opština Filiates se nalaze razbacane po oblasti koju karakterišu veliko geografsko bogatstvo, reke, planine, potoci i male doline koje, u kombinaciji sa ljudskom rukom dograđenim pejzažom (manastiri, mostići, tradicionalna seoca), predstavljaju interesantnu destinaciju za posetioca.
Posebno mesto zauzimaju 5 tradicionalnih naselja (Giromeri, Finiki, Faneromeni, Plesio i Kamitziani) koji predstavljaju primere tradicionalne arhitekture ali i veliki broj oblasti koje su okarakterisane kao oblasti ¸¸Natura¸¸ i pejzaži od izuzetne prirodne lepote. Ljudi su gostoljubivi, rado prihvataju posetioca na svojim živahnim letnjim vašarima. Priroda je ovde nedirnuta, puna svetlosti i boja drugačijih u svakom godišnjem dobu. Ovde planine, reke i putići poklanjaju posetiocu jedno jedinstveno nezaboravno iskustvo praćeno jakom aromom žalfije, majčine dušice i lipe...
Krajem 4. veka pre Hrista, osniva se stari grad Gitani, prestonica ¸¸Zajednice Thesproćana¸¸ na prirodno utvrđenoj lokaciji okruženoj većim delom rekom Kalama. Danas su sačuvani višeugaoni zidovi a iskopavanja su iznela na svetlost dana i jedan bezistan na mestu stare pijace kao i javne objekte, mali hram i delove kamenog teatra ovog grada, teatra koji je mogao da primi 5500 gledalaca. Sveti Manastir Giromeri koji je osnovan od strane Svetog Nila Erihiotisa početkom 14. veka kao i Sveti Manastir Kamicianis (1613.), danas predstavljaju najznačajnije verske destinacije ove obalsti.
U tradicionalnim naseljima (Plesio, Finiki, Giromeri, Faneromeni, Sideri, Camnatas), sve do danas su očuvane kamene kuće, kamenom posuti putevi, stari mostići, ovde ćete naići na stara teška drvena vrata i starinske česme. Svi ti elementi predstavljaju divne primere post vizantijske arhitekture.
Tradicionalna naselja
Stara Sagiada
Na centralnom trgu napuštenog seoceta svakog leta se organizuju manifestacije koje okupljaju veliki broj muzičara koji se bave tradicionalnom muzikom i dolaze sa celog Balkana.
Staru Sagidu možete posetiti tako što ćete do nje doći starim putićem koji prolazi preko brda Kastri gde se nalaze ostaci nekadašnje stražarnice i tako stići do starog seoca. Šetnja traje oko sat i 30 minuta.
Plesio (Plesivica)
Ovo je rodno mesto gospođe Vasiliki i Patrijarha Anthimos-a i predstavlja jedno od najbolje očuvanih sela planinskog dela oblasti Filiates.
Nalazi se na 8 km severno od Filiates.
Radi se o jako starom selu ove oblasti.
Dana 18. i 19. jula i u čast Proroka Ilije, stanovnici cele noći kuvaju žito u velikim kazanima. Žene pripremaju pite i kolače a vino se obilno toči uz živu pesmu. Sledećeg dana, 19. jula, sledi Večernja Služba i deoba žita zvanicama. Služi se tradicionalna pita savijača i sledi veselje uz muziku.
Finikion
Finiki se nalazi preko puta Filiates i na udaljenosti je od 7 kilometara. Smatra se jednim od najlepših sela Pokrajine i jednim od najbolje očuvanih naselja Thesprotia-e.
Uživajte u tradicionalnoj arhitekturi kućica koje su se održale sve do danas, posetite staru školu i Laografski muzej kao i mostić na Pusi-u.
Giromeri
Tradicionalno naselje na brdašcu, nalazi se na severnom delu Pokrajine u Opštini Filiates, na udaljenosti od 8 kilometara od grada Filiates i 23 kilometra severoistočno od Igumenice. U blizini je i Sveti Manastir Uspeća Presvete Bogorodice.
Kamene vlastelinske dvospratne kućice podsećaju na one iz Zagorohorija u svojoj jedinstvenoj arhitekturi. Ako posetite selo za Uskrs, doživećete jedinstveno iskustvo posmatrajući običaj pročišćenja koji je ovde održan. Donji Svet se sjedinjuje sa Gornjim kroz muziku, samo za tren, dok proživljavamo ovu ceremoniju koja se održava svake godine ujutro na Veliki Ponedeljak pred Uskrs na groblju Giromeria.